De 50 beste albums van 2023

10. RAYE – My 21st Century Blues

Een debuutalbum dat er meteen ‘boenk’ op is; zo kunnen we My 21st Century Blues het makkelijkst omschrijven. Het is een debuut dat op zijn zachtst gezegd wel wat voeten in de aarde had om tot stand te komen. RAYE schreef al jaren muziek voor kleppers als Beyoncé, Rihanna en David Guetta, maar lag voor haar eigen project lange tijd in de clinch met haar platenlabel. Bijgevolg bracht ze haar debuutplaat uit onder haar eigen label. De langspeler rijgt het ene inventieve dancenummer aan het andere, allen besmeurd met een dikke klodder r&b. Het bekendste nummer, “Escapism.” met 070 Shake, is een huzarenstukje producen en een knaller van formaat. Ook de overige tracks zijn de moeite, want RAYE heeft daarop heel wat te vertellen. “Ice Cream Man.” kaart grensoverschrijdend gedrag aan en “Oscar Winning Tears.” gaat over een man die de zangeres ooit spikete en vervolgens in de slachtofferrol kroop. Het is de combinatie van de straffe muzikale beats en de sterke boodschappen erachter, die My 21st Century Blues het beluisteren – en het blijven luisteren – waard maakt.

RAYE – My 21st Century Blues (★★★★½): Muziek die gehoord moet worden

9. The Rolling Stones – Hackney Diamonds

We moesten dit jaar twee keer kijken op onze kalender om te bevestigen dat het effectief 2023 is, want niemand minder dan The Rolling Stones bracht een nieuwe plaat uit. Singles “Angry” en “Sweet Sounds Of Heaven” deden alvast het beste vermoeden en met Hackney Diamonds kregen we dan ook een klassieke Stones-plaat voorgeschoteld. Keith Richards en Ronnie Wood leveren telkens herkenbare gitaren, terwijl Mick Jagger vocaal het beste van zichzelf laat horen, of dat nu zingend of schreeuwend is. Voor Hackney Diamonds schakelde de band ook heel wat grote namen in: Lady Gaga en Stevie Wonder voor het soulachtige “Sweet Sounds of Heaven”, Paul McCartney op het stevige “Bite My Head Off” en Elton John verzorgt de toetsen op onder andere “Get Close”. Aangezien sommige delen van de plaat al werden opgenomen in 2019, is ook wijlen Charlie Watts’ laatste drumwerk te horen in “Mess It Up” en “Live By The Sword”. The Rolling Stones keerde groots terug met Hackney Diamonds en over dit album zal nog even gesproken worden.

The Rolling Stones – Hackney Diamonds (★★★★½): Steengoede plaat

8. The National – Laugh Track

Less is more. Dat motto kan je dit jaar niet toeschrijven aan de heren van The National. Met maar liefst twee volwaardige albums in enkele maanden tijd veroverden ze opnieuw menig indiehart. Na een donkere periode in zijn leven, met een bijbehorende writer’s block, vond Matt Berninger opnieuw tonnen inspiratie om alles van zich af te schrijven. In de lente verscheen First Two Pages of Frankenstein, maar het is toch vooral Laugh Track dat als tweede helft van het geheel het meeste indruk maakte. Onze favoriete boekhouders klonken nog nooit zo verbeten als in de weergaloze afsluiter “Smoke Detector” en maken eveneens indruk met de opbouw in “Space Invader“. Ook op Laugh Track krijgen we dankzij Phoebe Bridgers, Bon Iver en Rosanne Cash (dochter van) weer enkele gastbijdragen om U tegen te zeggen geserveerd.

The National – Laugh Track (★★★★): Van hetzelfde laken een fraai pak

7. Queens of the Stone Age – In Times New Roman…

Queens of the Stone Age keerde na zes jaar terug met het langverwachte In Times New Roman…. Met behoud van de kenmerkende duistere woestijnrock, verkent de band onder leiding van Josh Homme de vlekken en imperfecties van het leven. Het album, een krachtige uithaal door de duistere uithoeken van de rock-‘n-roll, weerspiegelt de persoonlijke tegenslagen van de frontman. Een moeilijke echtscheiding, een gevecht tegen kanker… Homme maakte het allemaal mee. In Times New Roman… omarmtdeze thema’s met een rauwe brutaliteit. Niet alleen op tekstueel vlak, maar ook in de muziek en met het sinistere artwork. Met scherpe observaties en snijdend commentaar leidt de Amerikaan de luisteraar door zijn wereld. De nummers, variërend van krachtige rockers tot bedwelmende psychedelica, culmineren in de negen minuten durende odyssee van “Straight Jacket Fitting”. Hier legt Homme zijn kwetsbaarheden bloot en is de luisteraar getuige van zijn afgelegde transformatieve weg. In Times New Roman… belichaamt de veerkracht van Homme, die door de gebroken stukken van zijn verleden een schip heeft gebouwd voor een nieuw hoofdstuk in zijn leven, doordrenkt met muzikale expressie.

Queens of the Stone Age – In Times New Roman… (★★★★): Pijn voor gevorderen

6. Lana Del Rey – Did you know that there’s a tunnel under Ocean Blvd

Lana Del Rey, de koningin van de melancholie, doorbrak met Did you know that there’s a tunnel under Ocean Blvd een ogenschijnlijke eeuwigheid van anticipatie na haar vorige releases in 2021. De singer-songwriter onthult op haar negende studioalbum een verbluffende kwetsbaarheid, doordrenkt met melancholie die al begint bij het bedwelmende tempo van het openingsnummer “The Grants“. Het album neemt de luisteraar mee naar de wereld van Lana, waarbij haar zwoele stem en poëtische teksten onmiskenbaar resoneren. Hoewel doordrenkt met herkenbare invloeden, blijft ze authentiek en bewonderenswaardig. De aanwezigheid van gastartiesten (waaronder Father John Misty, SYML en Bleachers) voegt een extra dimensie toe, terwijl de experimentele interludes de constante melancholie doorbreken. Het album herbergt met “Taco Truck x VB” zelfs een gedurfde herwerking van haar eigen nummer “Venice Bitch”. Did you know that there’s a tunnel under Ocean Blvd markeert moeiteloos een hoogtepunt in Lana’s indrukwekkende discografie. Met haar persoonlijke en kwalitatief sterke teksten op eenzame hoogte, legt ze de plaat nog een trede hoger. Het is een meesterwerk dat de concurrentie met haar vorige prestaties aangaat en haar unieke muzikale vakmanschap onderstreept.

Lana Del Rey – Did you know that there’s a tunnel under Ocean Blvd (★★★★½): Over leven

5. Gabriels – Angels & Queens

Vorig jaar verscheen Angels & Queens: Part I, de debuutplaat van Gabriels, en dit jaar kregen we het vervolg dat in een ietwat aparte vorm verscheen. Angels & Queens vormt niet echt deel twee, maar eerder het grote geheel van dat debuutalbum. De plaat werd meteen ook een tentoonstelling van de kunsten van Gabriels: groovy in “Offering“, trager en zwoel in de titeltrack en hoopvol uptempo in “Great Wind”. Toch voelt het als een logisch geheel, met als lijm tussen de nummers die magische stem van Jacob Lusk. Gabriels leeft zich – net als wij trouwens – uit op Angels & Queens, en vult ons met liefde en hoop.

Gabriels – Angels & Queens (★★★★★): Het midden tussen alle uitersten

4. Caroline Polachek – Desire, I Want To Turn Into You

Zo nu en dan rijken we bij Dansende Beren eens de perfecte score van vijf sterren uit en dit jaar was Desire, I Want To Turn Into You van Caroline Polachek een van de weinige gelukkigen die die honderd procent in ontvangst mocht nemen. Met haar recentste langspeler wist de Amerikaanse niet alleen veel nieuwe fans te bereiken, maar vond ze ook de nagenoeg perfecte balans tussen een stevige dosis aan catchy songs, zonder dat het een voorspelbare, makke boel werd. Elk lied is een ontdekkingstocht die de ene keer vreugdevol is en de andere keer melancholische overkomt, maar keer op keer zijn het kleurrijke songs die de fantasie op hol doen slaan. In Trix wist Caroline Polachek er dan nog eens een totaalervaring van te maken. Aangevuld met enkele knallers van haar debuutplaat werd het een fenomenale avond waar we nog lang op zullen terugblikken, mede dankzij het sublieme Desire, I Want To Turn Into You.

Caroline Polachek – Desire, I Want To Turn Into You (★★★★★): Fantasievolle visionair vol verlangens

3. King Gizzard & The Lizard Wizard – PetroDragonic Apocalypse; or, Dawn of Eternal Night: An Annihilation of Planet Earth and the Beginning of Merciless Damnation

Geen ordinaire sterveling kan een andere band opnoemen die in elf jaar 24 albums uitbracht en daarmee consistent de eindejaarslijsten aftopte. Met een absurde titel, inspiratie uit The Lord of the Rings en de metal van de laatste twee decennia van vorige eeuw, produceerde King Gizzard & The Lizard Wizard een van zijn spannendste worpen tot nu toe. Het zestal schreef, speelde en produceerde in zijn eigen bedrijf een nummer per dag, ingegeven door het idee van de ecologische apocalyps. Van Tibetaanse keelzangen tot demonisch gescandeerde strofen in klassiek Latijn: de mannen hadden het duidelijk naar hun zin in de studio, maar ze lieten zich bovenal inspireren door hun jeugdidolen. De stevige cadans van Motörhead, het gitaarwerk van Metallica en de atypische ritmes van Tool: het zijn elementen waar de Australiërs al meermaals van geproefd hebben, maar hier namen ze de sprong volledig. Het hoge jamgehalte van de plaat en de soms nog duidelijke invloed van garagerock schrikt wellicht de doorgewinterde poortwachters uit de metalgemeenschap af, maar dit zijn juist de kenmerken die het eclectische Gizzverse verenigen. PetroDragonic Apocalypse bleek de natte droom van iedereen die bovenal de extatische atmosfeer van een King Gizzard-liveset apprecieert.

King Gizzard & The Lizard Wizard – PetroDragonic Apocalypse; or, Dawn of Eternal Night: An Annihilation of Planet Earth and the Beginning of Merciless Damnation (★★★★★): Protagonisten van het inferno

2. boygenius – the record

Enkele jaren geleden kwamen singer-songwriters Phoebe Bridgers, Julien Baker en Lucy Dacus met een ep naar buiten, en nadat ze alle drie nog wat solomuziek uitbrachten, bracht het trio dit jaar haar eerste langspeler uit. the record was zo’n debuutalbum waar al een tijdje naar werd uitgekeken en de indiemuziek stelde niet teleur. De ene keer wat zachter, de andere keer wat harder. De ene keer wat meer Phoebe en de andere wat meer Julien of Lucy. De drie maakten een mooie mix van hun sounds en kwamen zo met iets dat vertrouwd aanvoelde, maar toch hun individuele albums op een manier oversteeg. De samenzang smaakt als zoete honing en de rockinvloeden zijn een kers op de taart. Laat ons hopen dat dit drietal naast soloalbums ook nog samenwerkingen in petto heeft.

boygenius – the record (★★★★½): Vertrouwde magie

1. Sufjan Stevens – Javelin

Nadat Sufjan Stevens in 2015 zo goed als alle eindejaarslijstjes aanvoerde met het ingetogen Carrie & Lowell, doet hij het in 2023 gewoon nog eens opnieuw met het wondermooie Javelin. Voor vele fans was het album een langverwachte terugkeer naar de indiefolk die de singer-songwriter al een tijdje achterwege had gelaten; zo gingen wij spontaan met onze karabijn in de lucht schieten na het horen van de eerste blokfluiten in opener “Goodbye Evergreen”. En er is nog veel meer classic Sufjan te ontdekken op Javelin, want de langspeler combineert inhoudelijk de opbouw en sombere gevoelens van Carrie & Lowell, terwijl het klankenpalet een kleine weerspiegeling geeft van Stevens’ carrière. Het resultaat is een plaat van een adembenemende schoonheid.

Op de lp zijn verlies, afscheid en weemoed de overkoepelende thema’s en die inhoud kreeg een extra bittere nasmaak toen Stevens op de dag van verschijning het werkstuk opdroeg aan zijn overleden partner. Dit indachtig, legt elke nieuwe beluistering van Javelin extra tekstlagen bloot en komen de woorden des te harder binnen. Dat 2023 een rampjaar was voor Sufjan Stevens, was trouwens al duidelijk in augustus, want toen werd bij hem het Guillain-Barré-syndroom vastgesteld. Een annus horribilis dus, maar tijdens het wegschrijven van zijn verdriet heeft Stevens wel een hartverscheurende klassieker geschapen. We zeiden het al toen de plaat verscheen, en we herhalen het nog maar eens: het is een pareltje.

Sufjan Stevens – Javelin (★★★★★): Terugkeer naar de troon

Wil je nog even een reis door het muzikale jaar ondernemen? We kozen uit elk album één nummer en goten alles in een afspeellijst op Spotify. Geniet ervan!

Deze lijst werd samengesteld door alle beren. De recensies werden geschreven door Ivo Goossens, Stijn De Belder, Niels Bruwier, Lucas Palmans, Steven Scheers, Robbe Rooms, Renaat Senechal, Elisa Cogneau, Kenny Claeyé, Johannes Hulpiau, Jan Surquin, Tine Van Den Poel De Clippeleire, Pieter Wilms, Jasper Verfaillie, Laurens Collier en Simon Meyer-Horn.