2024 had zoveel moois in petto voor fans van Shellac. De groep kwam voor het eerst in bijna een decennium terug met een gloednieuw album, terwijl het tegelijk de dertigste verjaardag van hun debuut At Action Park ging vieren en er stond een toer doorheen het Verenigd Koninkrijk op de planning. Helaas staat Shellac ook synoniem voor onvoorspelbaarheid. De Amerikaanse noiserockband dook vaker dan eens op op willekeurige plekken, gaf optredens die je op voorhand, als je de standaard q&a even buiten beschouwing laat, niet kon uittekenen en was qua sound van alle markten thuis. Die onvoorspelbaarheid heeft met het onverwachte verlies van frontman Steve Albini nog een extra betekenis gekregen. De legendarische sound-engineer van onder meer het nog legendarischere In Utero van Nirvana, het debuutalbum van de Pixies en RKTKN#2 van onze eigen Gentse gitarenformatie Raketkanon, overleed enkele weken geleden plotseling aan de gevolgen van een hartaanval. En dat precies tien dagen voor de release van Shellacs nieuwste plaat To All Trains.
Op To All Trains horen we nog een laatste keer wat voor een creatief, muzikaal meesterbrein Albini had, maar tegelijk ook dat hij schijt had aan de geschreven regels. Dat merken we al meteen bij openen “WSOD”, dat voor de kenners ook wel bekendstaat als “World Series of Dick-sucking”. De titel brengt ons net als tijdens Desertfest een klein puberaal lachje op ons gezicht, terwijl we juist gehoorbescherming nodig hebben voor de grindbak aan geluid dat op ons wordt afgevuurd. Het is stevig, schuurt aan alle kanten, maar is vooral niet perfect. Het heeft hoeken die andere bands eraf halen en er worden geen dingen gladgestreken die bij andere groepen juist glad gemaakt worden. Dit is precies zoals Shellac wil hoe de muziek klinkt, rauw op je dak en precies zoals het uit hun apparatuur komt.
Shellac vuurt zijn nummers af als hagel, zowel live als op plaat. “Chick New Wave” zou door zijn snelheid waarschijnlijk een flinke prent krijgen mocht het zich op de Antwerpse ring bevinden en ook “Scabby the Rat” houdt het tempo er lekker in. Aan de andere kant geeft de groep tijdens “Scrappers” en “Tattoos” juist weer ademruimte door het qua snelheid iets terug te schroeven, maar qua kwaliteit de lijn volledig door te trekken. Vooral de laatste van de twee laat daar een aardige bak van horen, waar een fijn maar tegelijkertijd vreemd aanvoelend drumpatroon omringd wordt met een creatieve, swingende gitaarriff die alle kanten opgaat behalve de meest voorspelbare. Albini kleurt met zijn gitaarspel met zeven kleurpotloden tegelijk buiten de lijntjes, maar echt vreemd klinkt het nooit.
Wat wel vreemd klinkt is het einde van de plaat. Niet vanwege de muziek, want die is zoals de rest van de schijf prima te pruimen. Nee, het is vooral de boodschap achter het lied dat bij ons een aparte nasmaak achterlaat. To All Trains sluit namelijk af met “I Don’t Fear Hell”, die met het oog op de recente gebeurtenissen met momenten toch wat ongemakkelijk aanvoelt. Na het verlies van Albini liggen teksten als ‘Something something and when this is over, I’ll leap in my grave like the arms of a lover’ en ‘If there’s a heaven, I hope they’re having fun / Cause if there’s a hell, I’m gonna know everyone’ net iets te dicht bij de waarheid dan we zouden willen. Het leek alsof hij wist dat zijn einde eraan kwam en dat maakt het einde van de plaat behoorlijk macaber. Het is een zuurtje dat achter op onze tong blijft liggen en met geen enkele mogelijkheid weggespoeld kan worden.
To All Trains is een plaat van afscheid geworden. Een afscheid van Shellac, maar vooral een afscheid van de legendarische Steve Albini. Het gat dat hij achterlaat in het muzieklandschap is er een van de categorie krater en de dingen die hij de afgelopen decennia heeft voortgebracht zullen voor altijd in de alternatieve muzikale geschiedenisboeken staan. Want ondanks dat Albini zijn manieren van sociaal zijn had en je daar een mening over kon hebben, staan zijn muzikale kunstwerken als een paal boven water. Met To All Trains als laatste kunstwerk is het een afscheid via de voordeur en door de grote poort. Een album zonder slechte nummers en hooguit een enkeling die de grens van middelmatig maar net passeert als laatste werk is er weinig maar gegeven, maar Albini en zijn mannen flikken het. Steve, of je nu in de hemel of in de hel zit tussen je kennissen, hopelijk gaat het je goed. En doe je grote vriend Kurt de groeten van ons.
Ontdek “Tattoos”, ons favoriete nummer van To All Trains, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
