Slowdive @ Koninklijk Circus (Cirque Royal): Briljante bescheidenheid

Vijfendertig jaar nadat het zich vormde in Reading, staat Slowdive op de lijst van shoegaze-iconen vereeuwigd. Die reputatie zou niet doen vermoeden hoe het er begin de jaren ’90 voor de groep aan toe ging. Toen haar tweede plaat Souvlaki in 1993 in de omloop werd gebracht, kreeg de band het hard te verduren. De pers verzette zich massaal tegen shoegaze, dat naarstig steeg in populariteit. De genadeloze, heftige uitspraken van menig journalist lieten een verontwaardigde indruk achter. Een complete afbreuk aan haar werk bracht logischerwijs onzekerheden mee voor de jonge band. Toch zette Slowdive de critici met dubbele weerslag terug op hun plaats. Net omwille van de omstreden plaat staat het bekend als een van de grondleggers van het genre. Dat blijkt ook uit een enorme heropkomst die al langere tijd gaande is op het web. Na opvolger Pygmalion uit 1995 hield het kwintet het voor bekeken.

Maar liefst tweëntwintig jaar later kwam er met een zelfgetitelde plaat een reünie die op zijn zachtst gezegd onverwachts aankwam. Nog eens zes jaar daarna verscheen er in 2023 een vijfde album everything is alive, waarmee de cultstatus die de band verwierf verder werd bijgeschaafd. De fanbasis, die er steeds jonger op lijkt te worden, omarmde het stevig. Het valt niet te ontkennen dat we zelf ook meteen fan waren – maar liefst vier en een halve ster op vijf deelden we uit. In kader van de langspeler zijn de pioniers al even op tournee. Gisterenavond werd een uitverkocht Koninklijk Circus aan Slowdives betoverende effect onderworpen.

Alvorens Slowdive onder de schijnwerpers zou verschijnen, mocht Pale Blue Eyes het ongeduld komen sussen. Dat Slowdive zowat ieder felbegeerd plekje van de zaal gevuld kreeg, loonde duidelijk ook voor dit viertal en resulteerde in een verdienstelijke speelkans. De band uit het Britse South Devon, ook wel afgekort als PBE, omschrijft zichzelf op haar website als ‘elektro-modernistische gitaargroep’, al experimenteerde ze ook met invloeden van onder meer postpunk, kraut- en alternatieve rock, maar ook met dreampop. We hadden ons bijgevolg aan een eclectische set verwacht, maar Pale Blue Eyes heeft naar ons inziens al een vrij eigen, degelijk ontwikkelde sound. In amper twee jaar tijd schreef en bracht Pale Blue Eyes al twee langspelers uit. In totaal kregen we een samenraapsel van zeven nummers afkomstig van beide te horen. Hoogtepunten waren “Spaces” en “Our History” van This House en “Chelsea”, afsluiter van debuut Souvenirs. Elk van de nummers is anders op haar eigen manier, maar wat maakte dat die drie er voor ons uitsprongen had te maken met de techniek. Die zat uitstekend in elkaar. Geen enkel instrument belandde overmatig op de voor- of achtergrond. Allemaal waren ze nagenoeg perfect in balans, waardoor ze stuk voor stuk even sterk weerklonken.

Toch sprong daar op de juiste momenten één figuur wat prominenter uit; de bassist. Die zorgde voor soms ongeziene vibraties. Wie fan is van stevige, allesbehalve subtiele baslijnen is bij Pale Blue Eyes aan het juiste adres. Bovendien was leadzanger Matthew Board van achter zijn microfoon klaar en duidelijk te horen en dreigde hij dus zeker niet weg te vallen in de instrumentale progressie van zijn collega’s. Vooral bij hem was een zichtbare, energieke adrenaline aanwezig. Terwijl de rest zich wat afzijdig hield en zich bescheidener liet opgaan in de muziek, gooide Board zijn lichaam volledig in de strijd. Dankzij de fuzzy gitaren, waar al eens een echoënde reverb op zat, in combinatie met de psychedelische elektronica was het kwartet een zeer geschikte opener van de avond. Pale Blue Eyes zette een indrukwekkende set neer die getuigde van een stevige portie goesting en evenveel professionaliteit. Het bewees daarmee klaar te zijn voor het grote werk. We moeten dan ook bekennen dat we Pale Blue Eyes gerust wel wat langer dan een halfuurtje aan het werk hadden willen zien.

Iets voor negen verzamelde Slowdive zich op het podium met op de achtergrond de etherische melodie van Brian Eno’s “Deep Blue Day”. De Britten werden warm door hun publiek onthaald met fanatieke kreten en verwelkomend applaus. Om haar show in te zetten koos de band voor “shanty”, de opener van haar meest recente werk everything is alive. Beslist het meest angstige nummer van het album, maar bij de bandleden was geen greintje nervositeit te bespeuren. Hun diepgewortelde status is hen zo te merken niet naar het hoofd gestegen. Voor overdaad en fervente podiumprésence is Slowdive inmiddels te matuur geworden. Zonder sterallures, maar gewoon met het hoofd koel. Om haar muzikale leegtes op te vullen, durfde Goswell het dan wel weer aan om zachtjes heen en weer te deinen en enkele charmante, bijna aandoenlijke moves boven te halen. In plaats van dat dat ongemakkelijk werd, leek ze op die ene gezellige tante die elke familiebijeenkomst op haar eigen karakteristieke manier weet op te leuken.

Zo voelde de hele avond eigenlijk ook; als een onderonsje met hechte vrienden of familie. Voor het derde nummer “Catch The Breeze” van debuut Just For A Day van start ging, gaf Goswell aan hoe aangenaam ze het vond dat de toeschouwers op de eerste rij zich zo dicht bij haar bevonden. We moeten het haar nageven dat in de zaal een prettige, intieme sfeer heerste. Iedereen stond of zat simpelweg vreedzaam van het muzikale symposium te genieten. Dat was ook te merken aan het schaarse aantal filmende gsm’s dat omhoog werd gestoken, wat ervan getuigt dat de gaande belevenis voor velen boven digitale memorisaties primeerde.

Tussen de nummers door sluierde een absolute stilte over het publiek heen. Dat viel Goswell op – voor de eerste noten van Pygmalion’s “Crazy For You” een einde aan de geruisloosheid maakten, fluisterde ze de woorden ‘so quiet!’ in haar microfoon. Maar dat doet een sublieme performance nu eenmaal met je; een dusdanig aandachtige fixatie ontketenen dat je er even stil van wordt. Desalniettemin werd iedere song afgesloten met de massale bewondering die de menigte niet onder woorden wist te brengen maar wel in de vorm complimenteus gejuich en geklap uitdrukte. “kisses”, een van de vier singles waarmee everything is alive werd gepromoot, is ruimschoots het populairste van de plaat en tevens een voorbeeld van hoe zich dat manifesteerde.

Uiteraard konden enkele Souvlaki klassiekers niet ontbreken. Slowdive sloot haar set opeenvolgend met drie tracks van de plaat af. “Alison” mocht al meteen aantonen dat de band op het laaiende enthousiasme van haar publiek vooruitliep, want ze zette er haar beste beentje mee voor. Hetzelfde gold voor “When the Sun Hits”, dat merkbaar het meest geanticipeerde nummer van de avond bleek. Van zodra het herkenbare riffje door de zaal schalde, riep dat de meest levendige reactie tot dan toe op. “When the Sun Hits” is al langere tijd op verschillende sociale media niet meer te ontlopen. Met een duizelingwekkende pakweg honderddertien miljoen streams op Spotify is de publieksfavoriet amper nog van de troon te stoten. “40 Days” was tenslotte het twaalfde en laatste nummer op de planning.

Normaliter volgen we de stelling dat geen enkele show vlekkeloos verloopt, maar indien zich akkefietjes voor zouden hebben gedaan werd dat onopvallend weggewerkt. Vanuit dit vertrekpunt hebben we zo veel en zo weinig tegelijk te vertellen. Zoals je dat van een band met enkele decennialange ervaring verwacht, klonk ze live minstens even bevredigend als digitaal. Aan de techniek bleek niet verder te zijn gesleuteld. Dat die vooraf al correct afgestemd was, was een handig voordeel. Net als bij Pale Blue Eyes kwam elk instrument opnieuw prima tot zijn recht, waardoor de performances des te fenomenaler bij de toeschouwer aankwamen. Over het vocale valt al net zo min kritiek te leveren, want ook op dat vlak kunnen we niks dan adoratie en eerbied opbrengen. Met wat voorafging bewezen Goswell en Neil Halstead al hoe soepel en wonderschoon hun stemmen in elkaar vloeien, maar ook solo deden ze het voortreffelijk. Voor “Machine Gun” bijvoorbeeld, het eerste nummer van de bisronde – die even op zich liet wachten – moest Goswell naar een andere toonhoogte schakelen om feeërieke klanken te reproduceren. “Dagger”, bij uitstek het meest intieme en kwetsbare liedje van het concert, zette dan weer vooral Halstead in de kijker. Een smaragdgroene spot werd op hem gericht terwijl hij ons met zijn hartverscheurende intro in trance bracht.

We geven het toe, we strooiden al met lovende commentaren en enkele superlatieven. Haar ontspannen puurheid behoeft haar dat niet, maar we kunnen er niet omheen dat Slowdive ons van begin tot eind deed struikelen over onze vocabulaire. We verlieten de zaal met een mond vol tanden, maar wel eentje waarvan de mondhoeken gelukzalig omhoog krulden. De nederigheid waarmee de shoegazers zichzelf presenteren charmeert hen; het lijkt bijna alsof het aan hen voorbij gaat wat voor magnificentie ze neerzetten. Slowdive fonkelt als een ingetogen sterretje in een heelal waarin het tegen eigen weten in dat ene hemellichaam is waar we met duizenden naar opkijken. Zodus profileert het zich met een briljante bescheidenheid waarmee het desondanks de wereld verovert.

Kon je er gisteren niet bijzijn, maar heb je wel een ticket voor Rock Werchter gescoord? Dan kan je Slowdive op donderdag 4 juli in KluB C live meemaken.

Setlist:

shanty
Star Roving
Catch The Breeze
skin in the game
Crazy for You
Souvlaki Space Station
Sugar for the Pill
Slomo
kisses
Alison
When the Sun Hits
40 Days

Machine Gun
chained to a cloud
Dagger
Slowdive