Nabeschouwing Pukkelpop 2024: Niet te stoppen

In Kiewit kan de rust na vier dagen Pukkelpop-extase weer neerdalen. Een compleet uitverkochte editie toont nog maar eens dat het festival tot een van ’s lands populairste festivals voor jong en iets minder jong behoort. Het Hasseltse festival heeft na een kleine identiteitscrisis een nieuwe adem gevonden en staat meer dan ooit garant voor een kwaliteitsvolle affiche, waar zowel de commerciële popfans, als de feestfanaten en de meerwaardezoekers aan hun trekken komen. Alles was dus aanwezig om qua sfeer en gevoel in de buurt te komen van een zinderende editie in 2023, maar Pukkelpop slaagde helaas niet hélemaal in dat opzet.

Laten we het in eerste plaats hebben over de headliners. Nadat vorig jaar alle ogen op Billie Eilish waren gericht, was het deze keer knoppenman Fred again.. die voor een stormloop richting de weide zorgde. Helaas bleek de regen en een toch wel zeer stil geluid een spelbreker en waaide de extase maar gematigd over de weide. Even heroïsch als op Rock Werchter in 2023 werd het op die manier nooit. Een dag later maakte Sam Smith dan weer hun debuut op Pukkelpop en deed dat met een vermakelijke en zeer uitgewogen popset boordevol hits. Als afsluiter van deze editie moest de organisatie door het afzeggen van Queens of the Stone Age noodgedwongen op zoek naar een vervanger en kwam ze ternauwernood uit bij Royal Blood. De band speelde strak, maar bleek uiteindelijk niet over het nodige vuurwerk te beschikken om te bevestigen als absolute headliner. Verder deden de andere grote namen, Stormzy en Charlotte De Witte, het naar verwachtingen gewoon goed zonder te hoeven excelleren.

Maar Pukkelpop is niet per se afhankelijk van haar headliners op het hoofdpodium, zeker de laatste jaren niet meer. Vooral op de andere podia zagen we artiesten boven zichzelf uitstijgen. Met stip op één: een adembenemende RAYE. Haar strottenhoofd en aura zorgden voor een van de strafste momenten op dag drie. Verder maakte Fat Dog de hype rond zichzelf waar met een pompende set in de Lift, zong Thee Sacred Souls de sterren uit de hemel in de Club en zagen we Model/Actriz een verfrissende adem blazen in de postpunkscene. Fontaines D.C. is een meer gevestigde waarde in dat genre en loste alle verwachtingen dan ook moeiteloos in.

Wie de gitaren liever achter zich liet en graag wilde dansen, kon ook perfect aan zijn trekken komen. Brutalismus 3000 zorgde er zo bijvoorbeeld voor dat het zweet van het dakzeil van de Dance Hall drupte, terwijl Skrillex de Marquee letterlijk in brand stak. Confidence Man pakte dan weer uit met een spektakelshow waarbij je ogen tekort kwam en The Streets speelde een zowaar nog sterkere set dan eerder deze zomer op Rock Werchter. Zowel Mount Kimbie als Crystal Fighters sloten de festivaldag op respectievelijk zaterdag en zondag in de Club af en lieten ook iedereen wild of zwoel dansen met verfrissende muziek terwijl het op vrijdag skanken geblazen was in de Boiler Room met hoogtepunten Hedex en Andromedik.

Daarnaast zorgde Pommelien Thijs zondagmiddag voor een ware volksverhuizing en liet ze die volgelopen weide ontploffen met meezingers en verrassingsgast Bart Peeters. Verder in dat straatje vonden we ook Goldband terug, want ondanks dat er heel wat kritiek kwam op de al dan niet verdiende hoge positie van de Hagenezen, staken ze de weide wel gewoon in hun broekzak. En dat is ook wel iets waar het bij Pukkelpop vaak om draait, veel meer dan per se over de kwaliteit van de muziek: de beleving. De Sugababes lokten zo bijvoorbeeld heel wat volk naar de Dance Hall, terwijl Marc Rebillet zijn volledige set dan weer opbouwde rond het feit dat vrouwen ook mogen klaarkomen. En uiteindelijk zijn dat, natuurlijk naast de muzikaal kwalitatiefste sets, toch vooral de momenten waar je binnen een paar jaar nog aan terugdenkt.

Er waren ook een aantal artiesten die de verwachtingen niet konden inlossen. Van Wunderhorse in de Club werd veel verwacht, maar het gebrek aan goesting bij de band zelf zorgde voor teleurstelling bij het publiek. Bij Artemas telde iedereen vooral af naar diens megahit “I Like the Way You Kiss Me” en Jessie Murph had nog niet de nummers om haar crispy stem eer aan doen. Vooral de openingsdag viel qua programmatie ook tegen. Het is niet per se zo dat we slechte sets zagen die dag, Bob Uit Zuid even niet meegerekend, maar we zouden liegen als we zouden zeggen dat het niet spannender kon. En dat is misschien ook wel een beetje de reden waarom Pukkelpop 2024 niet de gigantisch hoge lat van vorig jaar haalde. Het is niet zo dat we zoveel meer slechte concerten zagen afgelopen editie, integendeel, maar er waren minder acts die er écht uitsprongen of écht spannend waren. Het was vaker ‘gewoon degelijk’ dan ‘memorabel’.

Maar goed, Pukkelpop is veel meer dan enkel het muzikale en is daarbij nooit vies geweest van stunts of hypes. Om te beginnen was er op zaterdagmiddag The Atomic Orchestra, waarbij een vijftigkoppig symfonisch orkest en een reeks special guests een uur lang voor kippenvel zorgden; van Brutus en Warhaus tot Glints en Daan, de Pukkelpop-versie van The Night of the Proms was fantastisch. Een dag eerder was er in datzelfde straatje ook de olijke goochelshow van Siegfried & Joy. Het tweetal bracht een zeer vermakelijk spektakel vol publieksparticipatie en comedy in de Club, dat nog even zal bijblijven. Daarnaast had je het social media-fenomeen Kabin Crew, dat met “The Spark” al enige tijd TikTok regeert. The Kabin is een erg mooie Ierse organisatie die kinderen die het niet zo breed hebben helpt met het uiten van hun creativiteit en het feit dat ze dat op Pukkelpop voor het eerst aan een internationaal publiek live mochten brengen, brengt enkel maar meer respect op. Alleen was het jammer dat de set iets te lang duurde en er te veel leden uit ‘The Kabin’ hun ding mochten komen doen waardoor niet alles even boeiend bleef.

De grootste kritiek kwam er uiteindelijk op de laatste festivaldag; niet van ons, wel van de festivalganger. De zondag van Pukkelpop kreeg namelijk te kampen met een reeks afzeggingen, helaas meteen ook de drie interessantste namen van de drie grootste podia. Queens of the Stone Age, The Smile en op de valreep ook Yussef Dayes maakten de oversteek naar Kiewit niet, en de vervangingen maakten de fans van desbetreffende bands niet per se warm. Het had echter wel een onverwachts voordeel, want doordat de mensen met een zondagticket vooral gitaarfans waren, stond er plots veel meer volk aan de Backyard of in de Lift. Vooral die eerste had de dagen daarvoor nooit echt de grote massa kunnen trekken. De reden daarvoor zal zijn dat de snel uitverkochte tickets niet voor de gitaarfans waren, omdat die namen tijdens de aankondigingen te veel gespreid waren. Volgend jaar dus sneller wat sprekende gitaarnamen en de Backyard krijgt weer zijn volk dat het verdient. Acts als Bad Nerves, STAKE, Enter Shikari of CRACKUPS wisten er namelijk wel indruk te maken.

Daarnaast is er nog een fenomeen waar Pukkelpop afgelopen editie meer dan ooit mee te maken kreeg: de hype om er gewoon bij te zijn was veel groter dan het enthousiasme om echt naar bands te gaan kijken. De Instagram-story en outfit primeerden op een goeie set. En dat is op zich wel jammer, want niet alleen krijg je daardoor steeds vaker storende pratende festivalgangers, maar ook het feit dat er al op voorhand een enorm hoge lat wordt gelegd voor artiesten die er uiteindelijk niet meer over kunnen raken. Het was bijvoorbeeld ook daar dat het schoentje knelde voor Fred again.., want niets kon ons van het idee ontdoen dat iedereen gewoon wat stond te wachten op ‘dat magische moment’ en de set plots voorbij was. Directe schuldige daarvan is het feit dat het festival – mede door slimme marketing – in een recordtempo uitverkocht raakte. De keerzijde van de medaille, heet dat dan.

Wat nog wel steeds een aangename meerwaarde is in de festivalbeleving van Pukkelpop: Pukkelpop DWNTWN. Verrassingsconcerten van onder meer LeBlanc, piffy en YESNOMAYBE op een basketbalveld zijn op zich al cool, maar ook de omgebouwde lijnbus ernaast zorgde voor iconische momenten. Meltheads dat de boel afbrak op de slotdag, of dat ook Pukkelpop een ‘brat summer’ beleefde door een twintig minuten durende Charli xcx-rave te organiseren… het zijn momenten die je enkel en alleen maar in Kiewit kan meemaken. Bij uitbreiding de Boulevard Bizar voegde daar ook nog wat extra’s aan toe, door bijvoorbeeld fanfares, een mariachi band, een levensecht nijlpaard of straatartiesten.

Voor het eerst dit jaar maakte Pukkelpop gebruik van harde bekers en eco-coins. Het systeem is inmiddels al goed ingeburgerd op de nationale festivalweides en werkte ook op Pukkelpop behoorlijk goed. Op heel wat plaatsen stonden vrijwilligers klaar om je beker tegen een muntje in te wisselen. Het resultaat was een bijzonder proper terrein. Alleen was het daarbij jammer dat de organisatie er nog altijd niet in is geslaagd om af te stappen van de papieren bonnetjes. Dat zou, zeker nu andere grote festivals als Rock Werchter, Tomorrowland en Graspop Metal Meeting helemaal weg zijn met het systeem, toch ook in Kiewit geen enkel probleem meer mogen vormen. Al blijft het systeem van de bonnetjes wel zijn charme behouden doordat je af en toe nog een gouden ontdekking kan doen op de grond, makkelijker pinten kan meebrengen voor je gezelschap en je meer rekent hoeveel je nog kan bestellen.

Dat is overigens niet het enige systeem waar Pukkelpop krampachtig aan vast blijft houden, want dit jaar was er zo ook bijzonder veel te doen om de omruilservice. Her en der hoorden we echo’s van mensen die zich opgelicht voelden en in zekere zin hebben ze wel een punt. Zestien euro om de naam op je ticket te laten veranderen is buitensporig veel geld. Dat Testaankoop er officieel klacht voor indiende, zorgt ervoor dat dat verhaal zeker nog een staartje krijgt.

We zullen in elk geval binnen afzienbare tijd weten hoe het allemaal afloopt. Pukkelpop blijft natuurlijk een heerlijk festival om heen te gaan en iedereen die er rondloopt, bevindt zich ook de volle vier dagen op een roze wolk. Of je dan langer op de camping blijft of even een praatje gaat slaan tijdens een concert, uiteindelijk zorgt iedereen voor zijn eigen beleving. De programmatie van dit jaar mocht dan wel minder gewaagd zijn als andere jaren, toch waren er nog steeds pareltjes te ontdekken en ontstonden unieke momenten die je nergens anders kan meemaken. Voor velen is Pukkelpop ook het eerste festival en dat beleef je ook altijd op een andere manier door vooral even op zoektocht te gaan naar hoe je zelf een festival wilt ervaren. Uiteindelijk eindigt een festival altijd met werkpuntjes en toch zal Pukkelpop volgend jaar met een extra frisse line-up alweer snel uitverkocht geraken omdat de beleving centraal blijft staan en mensen er gewoon graag bij zijn. Dat wil niet zeggen dat er daarna geen aandacht meer mag worden besteed aan de meerwaardezoeker en als Pukkelpop daartussen het evenwicht terug balanceert, dan wordt 2025 alweer een topeditie vol onverwachte wendingen.

Pukkelpop 2025 gaat volgend jaar door van donderdag 14 t.e.m. zondag 17 augustus.

Alle recensies van Pukkelpop 2024 lees je hier.