© Cal Moores
Er zijn in het rockgenre weing bands die zo’n meteorische opkomst hebben gekend als Maruja. Al lang meer dan een “band on de rise” voor kenners van het genre, maakte de het viertal uit Manchester toch al redelijk vroeg een statement in ons land. Vorig jaar, tijdens een van de laatste avonden van Les Nuits-festival, mocht de band, nog onbekend voor vriend en vijand, aanzetten voor het voorprogramma van Courting. Vervolgens bliezen de Mancunians iedereen van hun sokken, om de wrange nasmaak van Courting’s belabberd optreden toch wat te milden. Toch namen ze gisteren het kleine podium in in de Witloof Bar van de Botanique, dat dan ook prompt en logischerwijs uitverkocht was. Nu is het de beurt aan Maruja om te bewijzen dat ze een band zijn de benoeming “hoofdact” waardig, en dat doen ze met de voorstelling van hun tweede ep Connla’s Well.
Wie ditmaal mocht openen voor Maruja was ECHAFAUDAGES olé, een Belgisch band met onder andere drummer Rob Swennen van Lupa Gang Gang. Aan het spel van het drietal, met ook nog een contrabas in de mix, was er echter weinig ‘olé’. Diepe, opborrelende tonen en oneven, chaotische ritmes domineerden de nummers, die dan ook nog met zijn zanger iemand heeft die in schijnbaar permanente ontreddering roep(zing)t. In een soort black midi-achtige nauwelijks gecontroleerde chaos, speelt ECHAFAUDAGES met behulp van heel wat onvoorspelbare instrumentale switches en tempoverschuivingen een geheel bijeen dat weinig samenvloeiend was, in de hoop een lichtelijk oncomfortabel contrast en vervreemding te vormen. Of zo een gebrek aan samenvloeien bewust was, was niet helemaal duidelijk, maar een band als deze durf je wel eens het voordeel van de twijfel te geven.
En toen kwam Maruja op, een viertal punk-uitziende gasten, waaronder ook een saxofonist. Want ja, we zijn weer in die kanten van de post-punk beland, die ook bijvoorbeeld een Black Country, New Road inneemt, al is dat met een iets zachtere hand. Ook Maruja mixt zijn noisy post-punk graag met heel wat invloeden en bijkomende elementen dat de grenzen ertussen al snel vervagen en nauwelijks relevant zijn. Opener “The Invisible Man” toonde al meteen het vermogen van Maruja om in een oorverdovende, kolkende intensiteit toch zijn beklijvend spel, gevoel voor tempo en doorborende zang niet te laten opgaan in een nietszeggend waas. “Zeitgeist” was een even furieus stukje maximalistische punk met een onaflatend en overrompelende drum groove, één van velen die nog zouden komen. Hoewel ook jazz zijn stempel nadrukt tussen al het geraas, is het moeilijk om die inbreng ‘zwoel’ te noemen, zoals de saxofoon vaak wel voor dient. Nee, de rest nog verder ophitsen, is the name of the game hier.
Maar ook de grens tussen punk en rapmetal was soms flinterdun. Niet enorm vaak, maar op nummers als “Break the Tension” krijg je frontman Harry Wilkinson, in bloot getatoeëerd bovenlijf, die zijn micofoon haast inslikt met vuurspuwende teksten. Samen met een diepe baslijn en kletterende drums is het moeilijk om soms niet aan Zack de la Rocha en Rage Against the Machine te denken, al is het dan de Britse variant uit historisch arbeidersgebieden. En als zelfs de saxofonist tijdens een van zijn vele muzikale tirades al een mosh in elkaar kan steken, weet je dat je met grof geschut te maken hebt.
Halverwege de set begint de band een improvisatie, blijkbaar een vast nummertje in het live-spel van de groep. En hier komen de jazz-invloeden die nooit ver weg zijn toch weer de kop opsteken. Toch is een Maruja in vrije loop en op zoek naar onbekend terrein nog steeds genuanceerd en gelaagd. In hun twintig minuten lang durend schouwspel leidt het viertal af en toe om in uitdijende soundscapes, om een onvermijdelijke uitbarsting toch te kunnen verdienen. Het toont ook een wil om hun krachtig spel niet meteen vluchtig te brengen, maar net op te bouwen. Maruja speelt geen doordeweekse kroegpunk, en is allerminst een blok beton van een band. Tweede ep Connla’s Well schurkt soms zelfs aan met het uitgestrekte spel van Godspeed You! Black Emperor, wat niet meteen van bescheiden ambitie doet blijken.
In het voorbije jaar sinds hun laatste passage heeft de groep ook wat zelfvertrouwen bijgekregen, hoe zanger Wilkinson al bezweet sinds minuut tien van de set struinend de ene hoek naar het andere podium opzocht. “One Hand Behind the Devil” toonde Maruja’s voorkeur om keer op keer met de zacht-hard dynamiek te spelen. Een knarsende start-stop riff deed het podium bijna smeulen terwijl het publiek eindelijk, en begrijpelijk, voor een circulaire moshpit zorgde, gezien dat podium ook in het midden van de zaal stond. Om te eindigen, na tien nummers en anderhalf (!) uur, probeerden “Kakistocracy” en “Resisting the Resistance” schijnheilig op te zetten met een vleugje zwoeligheid. Gedurende hun lange speeltijd ontaarde die nummers telkens toch in het gebruikelijke wervelende spel om daarna te imploderen, en als een stervende zwaan dramatisch weer uit te doven.
Onder leiding van Maruja ondergaat de post-punk nog maar eens een transformatie. Zoveel genre-invloeden houden Maruja echter in hun greep dat labels zo goed als nutteloos worden. Maruja probeert in elke seconde die het speelt grenzen te verleggen, of er toch alleszins stevig tegenaan te beuken. Overweldigend de ene minuut, en grandioos genuanceerd de andere, is het een band die zijn meedogenloze uitbarstingen en intensiteit opbouwt en uitrekt, maar vooral verdient.
Setlist:
The Invisible Man
Zeitgeist
Break the Tension
(nieuw nummer)
Improvisatie
One Hand Behind the Devil
Thunder
Kakistocrcy
Resisting the Resistance
