Wie in 2014 voorspeld had dat Tyler, The Creator een van de meest vooruitstrevende en gerespecteerde artiesten van zijn generatie zou worden, werd waarschijnlijk gek verklaard. Toen de Amerikaan rond 2007 als zeventienjarige doorbrak als deel van hiphopcollectief Odd Future stond hij vooral gekend als een problematische puber, een grofgebekte provocateur met uitspraken en teksten die zo ver gingen dat hij in 2015 zelfs de toegang tot het Verenigd Koninkrijk voor een aantal jaar werd ontzegd. Ergens tussen de release van Cherry Bomb en Flower Boy kantelde er echter iets. De laatbloeier was plots volwassen geworden. Met Flower Boy nam de ooit zo controversiële rapper een keerpunt. Sinds dat moment veranderde zowat alles wat hij aanraakte in goud en kunnen critici en fans niet meer genoeg van hem krijgen. Voor meesterwerk IGOR en overwinningsronde CALL ME IF YOU GET LOST mocht het herboren enfant terrible zelfs tweemaal de Grammy voor beste rapalbum in ontvangst nemen, al was dat in het geval van IGOR met een enigszins wrange nasmaak.
Voor het derde album op rij verschuilt de rapper-producer zich op CHROMAKOPIA achter een personage. IGOR kreeg de naam van zijn personage als titel, op CMIYGL kregen we levensgenieter Tyler Baudelaire en dit keer verschuilt hij zich achter het alias St. Chroma, een gemaskerd man met duivelshoorns in zijn afro. Maar het masker dat hij draagt, is dit keer wel erg dun. Zijn achtste langspeler voelt naast Flower Boy als zijn meest persoonlijke statement, met breekbare nummers over zijn afwezige vader (“Like Him”), zijn twijfels over vaderschap (“Tomorrow”) en snoeiharde zelfkritiek die doet denken aan Kendrick Lamars Mr. Morale & The Big Steppers (“Take Your Mask Off”). Het is trouwens niet de enige knipoog die hij maakt naar Lamar, die ook een shout-out krijgt op “Rah Tah Tah” en geparafraseerd wordt door de moeder van Tyler, The Creator, die in datzelfde “Take Your Mask Off” naar “You Ain’t Gotta Lie (Momma Said)” vanop To Pimp A Butterfly verwijst.
Daarmee komen we meteen bij het belangrijkste personage van het album. Bonita Smith neemt het hele album lang haar zoon bij de hand. CHROMAKOPIA is doorspekt van moederlijk advies van zijn grootste fan en motivator, dat Tyler blindelings ter harte neemt. Als verteller krijgt ze het eerste en het laatste woord. ‘You are the light / It’s not on you, it’s in you / Don’t you ever in your motherfucking life dim your light for nobody’ dient als perfecte intro voor een album waarin Tyler 53 minuten lang vooral zijn eigen zin doet. Maar ze doet veel meer dan haar zoon bewieroken en aansporen. De outro van “Like Him”, waarop Tyler niet voor de eerste keer worstelt met de afwezigheid van zijn vader, is het pijnlijkste moment van het album. Vlak nadat het nummer stilvalt na de climax, vertelt ze met een van emotie verwrongen stem hoe zij het was die de keuze maakte om zijn vader af te stoten, hoe ze daar spijt van heeft en dat Tyler het zijn vader niet kwalijk mag nemen, wat hij op vorig werk heel expliciet wel deed. Zoek maar eens “Answer” vanop Wolf op. Je zal ook daar een verloren en verdwaalde Tyler Okonma vinden, maar het emotionele contrast tussen de twee nummers kan bijna niet groter zijn. Het zet nog maar eens in de verf hoe ver hij gekomen is.
Die maturiteit toont zich ook op andere vlakken. “Hey Jane” toont de meeste empatische kant van de rapper. In twee lange verses ontleedt hij de schok van de vrees voor een ongewenste zwangerschap uit zowel zijn eigen perspectief als het hare. In het begin van de eerste verse kijkt hij vooral naar zichzelf en wat hij dreigt te verliezen, maar beseft later wel dat hij zich niet het meeste zorgen moet maken (‘But, hey, Jane, who am I to come bitch and complain? / You gotta deal with all the mental and the physical change / All the heaviest emotions, and the physical pain / Just to give the kid the man last name? Fuck that (That’s dumb as fuck)’). Ook raciale kwesties gaat hij niet uit de weg. “I Killed You” gebruikt op ingenieuze wijze de manier waarop mensen van kleur hun haar dragen als symbool voor systemische ongelijkheid. Uiteindelijk is de conclusie van het nummer een samenballing van het hele album, wanneer Tyler voluit voor zijn eigenheid en vrijheid kiest, onderstreept door ‘Fuck you, get down, this is my crown’.
Op CHROMAKOPIA is de ondertussen karakteristieke stijl van Tyler meer dan ooit hyperdominant. De tracklist staat bol van perfect uitgedachte akkoorden, brutale blazers en slingerende synthesizers, met een bijna niet bij te houden hoeveelheid tempowisselingen en energieshifts. Het album swingt van agressief naar lieflijk en van arrogant naar ingetogen. De naadloze overgangen tussen heel wat nummers laten de nochtans vaak abrupte moodswings natuurlijk overkomen, waardoor het zeemzoete liefdeslied “Judge Judy” en de van de pot gerukte banger “Sticky” broederlijk naast elkaar kunnen staan in de tracklist, of de bubblegumrap van “Balloon” doodleuk de leegte kan komen vullen die de emotionele climax van “Like Him” achterliet. Ook de samenwerkingen die hij aangaat zijn perfect gekozen. Basvirtuoos Thundercat laat voor de zoveelste keer zijn vingerafdrukken achter op een geweldig hiphopalbum, features als Santigold en Daniel Caesar hebben een stem die perfect aansluit bij de (soms letterlijk) blaffende bas van Tyler, The Creator en Schoolboy Q komt zijn ding doen op een beat die hem op het lijf geschreven is. De enige die we moeten missen is boezemvriend Frank Ocean. Maar goed, het is niet makkelijk om iemand die van de aardbol is verdwenen in de studio te krijgen.
Tyler is er de laatste jaren in geslaagd een stijl uit te werken die onmiskenbaar de zijne is, zonder zijn grote inspiratiebronnen uit het oog te verliezen. De invloed van Pharrell Williams en The Neptunes is overduidelijk in tracks als “I Killed You”, het tonggeklik van “Drop It Like It’s Hot” klinkt op de achtergrond van “Darling, I” en Tyler bedankt zijn idool expliciet voor zijn advies op “St. Chroma”: ‘P said I could do it too, and boy, did I believe him / I built a path to freedom ‘cause them words that he said / “Give a fuck about traditions, stop impressin’ the dead,” ah’. Ook zijn andere grote held is net als op vorige albums prominent aanwezig. Niet expliciet met een feature, zoals op IGOR, maar de manier waarop Kanye West stemgeluid gebruikt als basis voor zijn beats schemert onder andere door in “Thought I Was Dead”, de echo van “Welcome To Heartbreak” is te horen in de tekst van “Tomorrow”, die van “Power” in de tekst van “Balloon” en zelfs de innige band tussen Tyler en zijn moeder doet denken aan die tussen Kanye en Donda West. Na al die jaren adoratie is de leerling zijn meesters zelfs ontgroeid, al hebben die dat door de Disneyficatie van Pharrell enerzijds en de complete persoonlijke implosie van Ye anderzijds misschien ook wel aan zichzelf te danken.
Met CHROMAKOPIA breit Tyler, The Creator verder aan een reeks waar de meeste artiesten alleen maar van kunnen dromen. Op zijn achtste plaat toont hij nog maar eens aan dat hij als rapper-producer op eenzame hoogte staat, ver boven de rest van het veld. Laat ons hopen dat hij de woorden van zijn moeder blijft ter harte nemen: ‘Don’t you ever stop bein’ who you are and dimmin’ your light for none of these motherfuckers out here’.
Tyler, The Creator staat op 24 april 2025 in het Sportpaleis in Antwerpen en op 14 mei 2025 in de Ziggo Dome in Amsterdam.
Website / Instagram / Facebook / Twitter
Ontdek “Thought I Was Dead”, ons favoriete nummer van CHROMAKOPIA, in onze Plaatje van de Plaat-playlist op Spotify.
